हर्निया हा आजार नक्की काय असतो, तसेच गेल्या काही वर्षांमध्ये अचानक तरुणांमध्ये हर्निया चा त्रास का वाढला आहे याची कारणं आपण जाणून घेणार आहोत.
हर्निया म्हणजे काय ?
![]() |
Hernia|हार्निया म्हणजे काय? |
हर्निया हा एक सामान्य आरोग्य समस्या आहे ज्यामध्ये शरीराच्या अंतर्गत अवयव किंवा ऊती शरीराच्या भिंतीतून बाहेर येतात. हे सहसा पोटाच्या भागात होते, परंतु इतर भागांमध्ये देखील होऊ शकते. हर्नियमुळे वेदना आणि अस्वस्थता होऊ शकते आणि काहीवेळा शस्त्रक्रिया करणे आवश्यक असते.
हर्नियाचे ( Hernia ) प्रकार-
हर्नियाचे मुख्य प्रकार पुढीलप्रमाणे आहेत:
- Inguinal hernia इन्गुइनल हर्निया:-
हा सर्वात सामान्य प्रकार आहे जो पुरुषांमध्ये अधिक आढळतो. यामध्ये आतडे किंवा मेद ऊती पोटाच्या खालच्या भागातून बाहेर येते.
![]() |
Inguinal hernia |
- Femoral hernia फेमोरल हर्निया:-
हा प्रकार स्त्रियांमध्ये अधिक आढळतो. यामध्ये फेमोरल नसांमधून आतडे बाहेर येते.
- Umbilical hernia अंबिलिकल हर्निया:-
अम्ब्लिकल हा प्रकार पोटावर आपल्या नाभी जवळ होताना दिसतो. हा प्रकार बाळाला जन्मतः असू शकतो किंवा प्रौढ व्यक्तींनी पोटावर ताण दिल्या सही होऊ शकतो.
- Hiatal hernia हाय टल हर्निया:-
यामध्ये पोटाचा वरचा भाग छातीच्या पोकळीत प्रवेश करतो.
- Incisional hernia इन्सिजनल हर्निया:-
हा प्रकार शस्त्रक्रियेच्या जागी होतो जिथे शरीराची भिंत कमकुवत होते.
Related articles: Myopia Meaning In Marathi | मायोपिया म्हणजे काय ?
- हर्नीयाची कारणे (Causes of Hernia)
हर्नीयाची मुख्य कारणे पुढीलप्रमाणे आहेत:
- आनुवंशिक :- रक्ताच्या नात्यात जर कोणाला आधी हर्निया चा त्रास असेल तर पुढे वंश परंपरागत पद्धतीने Hernia होऊ शकतो.
- Heavy weight जास्त वजन:-
मेदा मुळे पोटाच्या भिंतीवर दबाव वाढतो आणि हर्निया होण्याची शक्यता वाढते.
- Heavy lifting जास्त शारीरिक श्रम:-
जड वजन उचलणे किंवा जास्त शारीरिक श्रमा मुळे पोटाच्या भिंतीवर दबाव वाढतो.
- Chronic coughing or sneezing खोकला :-
दीर्घकाळ खोकला किंवा कब्ज असल्यास पोटाच्या भिंतीवर दबाव वाढतो.
- Smoking 🚬 धूम्रपान:-
धूम्रपानामुळे (टिश्यू) उती कमकुवत होतात आणि हर्निया होण्याची शक्यता वाढते.
हर्नीयाची लक्षणे Symptoms of Hernia
हर्नीयाची मुख्य लक्षणे पुढीलप्रमाणे आहेत:
- उठलेला गाठ: हर्णीयाच्या ठिकाणी उठलेली गाठ दिसू शकते किंवा स्पर्श करता येऊ शकते.
- वेदना: हर्णीयाच्या ठिकाणी वेदना होऊ शकते, विशेषत: जेव्हा वजन उचलले जाते किंवा खोकला येतो.
- अस्वस्थता: हर्निया मुळे अस्वस्थता आणि जडपणा वाटू शकतो.
- उलट्या आणि मळमळ: काहीवेळा हर्निया मुळे उलट्या आणि मळमळ होऊ शकते.
- जळजळ: हाय टल हर्निया मुळे छातीत जळजळ होऊ शकते.
हर्नियाचे निदान करण्यासाठी डॉक्टर शारीरिक तपासणी करतात. काहीवेळा अल्ट्रासाऊंड किंवा सीटी स्कॅन सारख्या चाचण्या करण्याची आवश्यकता असते.
हर्नियाचे उपचार Treatment of Hernia
- हर्नियाचे उपचार हर्नियाच्या प्रकार आणि तीव्रता वर अवलंबून असतात. मुख्य घरगुती उपाय उपचार पद्धती पुढीलप्रमाणे आहेत:
- जीवनशैलीत बदल:
जास्त वजन कमी करणे, धूम्रपान सोडणे आणि योग्य आहार घेणे.
- औषधोपचार:
हायटल हर्नीया साठी ॲसिड कमी करणारी औषधे दिली जातात.
- शस्त्रक्रिया:
जर हर्निया मुळे तीव्र वेदना किंवा गुंतागुंत होत असेल तर शस्त्रक्रिया आवश्यक असते. शस्त्रक्रिया मध्ये हर्निया च्या भागाला बळकट करण्यासाठी जाळी वापरली जाते.
अधिक पोस्ट्स वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Myopia Meaning In Marathi | मायोपिया म्हणजे काय ?
जीवनशैली आणि डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार उपचार घेतल्यास हर्निया चा प्रभावीपणे सामना करता येतो. जर तुम्हाला हर्निया ची लक्षणे दिसत असतील तर लवकरात लवकर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
Post a Comment