शेतकऱ्यांच्या कष्टांना सलाम करणारा दिवस १ जुलै

 महाराष्ट्र कृषी 🌾 दिन – 1 जुलै

शेतकऱ्यांच्या कष्टांना सलाम करणारा दिवस

महाराष्ट्र राज्य कृषी 🌾 दिन 

महाराष्ट्रात 1 जुलै हा "महाराष्ट्र कृषी दिन" म्हणून साजरा केला जातो. हा दिवस केवळ एक औपचारिक दिन नसून, तो आपल्या जीवनाला अन्न, अन्नधान्य आणि जीवनावश्यक वस्तूंनी समृद्ध करणाऱ्या शेतकऱ्यांच्या परिश्रमांना मान्यता देणारा आणि त्यांच्या महत्त्वाचे स्मरण करणारा दिवस आहे.

कृषी दिन साजरा करण्यामागची पार्श्वभूमी

महाराष्ट्र कृषी दिन 1 जुलै रोजी का साजरा केला जातो यामागे एक महत्त्वाचा ऐतिहासिक संदर्भ आहे. वर्ष 1960 मध्ये वसंतराव नाईक यांनी मुख्यमंत्रीपदाची सूत्रे हाती घेतली. त्यांच्या नेतृत्वात महाराष्ट्रात कृषी धोरणात मोठे बदल झाले. आधुनिक शेती पद्धती, सिंचन योजना, खतांचा वापर आणि कृषी संशोधन यावर भर दिला गेला. त्यांच्याच स्मरणार्थ 1 जुलै हा दिवस कृषी दिन म्हणून मान्यता प्राप्त झाली.

शेतकऱ्यांचे योगदान

शेती हा भारताचा कणा मानला जातो. महाराष्ट्रातील जवळपास 55% लोकसंख्या शेतीवर अवलंबून आहे. शेतकरी आपल्या घामाचे पाणी करून देशाला अन्नधान्य पुरवतो. पावसावर अवलंबून असलेली शेती, बदलत्या हवामानाचा परिणाम, कीड नियंत्रण आणि बाजारातील अस्थिरता अशा अनेक अडचणींना तोंड देत तो अन्नाची निर्मिती करतो.

कृषी दिनाचे उद्दिष्ट

१) कृषी दिन साजरा करण्यामागे काही मुख्य उद्दिष्टे असतात:

२) शेतकऱ्यांना नवीन कृषी तंत्रज्ञानाची माहिती देणे

३) जैविक शेती व शाश्वत शेतीचा प्रचार

४) शेतमाल साठवण, प्रक्रिया व विक्रीतील सुधारणा

५) शेतकरी आत्महत्यांचे प्रमाण कमी करण्यासाठी उपाययोजना

६) जलसंधारण व मृदासंधारणास प्रोत्साहन

सध्याची आव्हाने आणि उपाय

आजच्या घडीला महाराष्ट्रातील शेतीसमोर अनेक आव्हाने उभी आहेत. अनियमित पाऊस, जमिनीची सुपीकता कमी होणे, शेतमालाचे योग्य भाव न मिळणे, बाजारपेठेतील स्पर्धा आणि कर्जबाजारीपणा या सगळ्या अडचणींना शेतकऱ्यांना सामोरे जावे लागते.

उपाय काय असू शकतो?

१) मायक्रो सिंचन योजनेचा वापर – ठिबक सिंचन व तुषार सिंचन

२) सेंद्रिय शेतीकडे वळणे – नैसर्गिक खतांचा वापर

३) शेतकरी उत्पादक कंपनी (FPO) – सामूहिक विक्री व साठवण

४) डिजिटल शेती – मोबाइल अ‍ॅप, ड्रोन आणि सोलर पंप यांचा वापर

शेतकरी सन्मानाचे प्रतीक

1 जुलै रोजी शाळा, महाविद्यालये, कृषी विद्यापीठे, शेतकरी संघटना यांच्यातून विविध कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. शेतकऱ्यांच्या यशोगाथा सांगितल्या जातात. कृषी प्रदर्शन, शेतमाल प्रदर्शन, पुरस्कार वितरण अशा उपक्रमांमधून शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन दिले जाते.